Velsertunnel dicht. Passen we ons een beetje aan?
Datablogs
De bijna zestig jaar oude Velsertunnel was hoognodig aan een opknapbeurt toe. Vanaf 15 april 2016 is de tunnel daarom afgesloten, om pas begin volgend jaar weer open te gaan (12 cm hoger, dat dan weer wel). Om de verkeershinder te beperken, hoopt Rijkswaterstaat dat de vaste Velsertunnel-gebruikers hun reisgedrag aanpassen. ‘Eerder of later vertrekken, het openbaar vervoer nemen of de fiets pakken’, luidt het devies. Maar slaat dat aan? Op basis van NDW-data maken we een korte-termijn-balans op.
Het eerder of later vertrekken is een optie omdat er een alternatief is voor de A22 met Velsertunnel: de A9 met Wijkertunnel. Ondanks een extra rijstrook in de tunnel is deze route natuurlijk niet voorbereid op de spitspieken van de A22, dus vandaar het advies om de spits te mijden en eerder of later te vertrekken. Maar het zet pas écht zoden aan de dijk als een deel van de IJmond-forensen z’n auto zou laten staan en voor alternatieven kiest. Met het oog daarop heeft samenwerkingsorganisatie IJmond Bereikbaar speciale shuttlebussen geregeld en maken ze de fiets aantrekkelijker door nieuwe fietsers met 10-15 cent per kilometer te belonen.
Na een maand afsluiting kunnen we – met behulp van NDW-data uiteraard – checken of deze maatregelen al hebben geleid tot een gedragsverandering.
Een tussenstand
In de eerste weken na de afsluiting valt de meivakantie. Deze periode is niet meegenomen in de analyse, omdat gedurende een vakantieperiode het verkeer sowieso een ander beeld laat zien. Als databron hebben we de meetlocaties ten noorden van de tunnel gebruikt – zie bijgaande kaart. De locaties registreren het verkeer in zuidelijke richting.
Zoals blijkt uit tabel 1 is het totale verkeer in zuidelijke richting op de A22 en A9 de eerste reguliere werkweken na de afsluiting nauwelijks veranderd. Wel zien we een duidelijke verschuiving van de A22 naar de A9. Dit betekent dat in die eerste week (vrijwel) niemand is overgestapt op het openbaar vervoer of de fiets: de forensen hebben die daadwerkelijk het IJ over moeten, hebben eenvoudigweg hun route verlegd.
| Gemiddelde werkdag april 2016 | A9 | A22 | Totaal |
| Voor de afsluiting | 33.800 vtg per etmaal | 18.400 vtg per etmaal | 52.200 vtg per etmaal |
| Tijdens de afsluiting | 42.000 vtg per etmaal | 10.400 vtg per etmaal | 52.400 vtg per etmaal |
Die volksverhuizing naar de A9 gaat uiteraard niet zonder horten of stoten. Zoals op het radiofilenieuws te horen was, leidde de extra drukte tot beduidend meer vertraging. Zouden reizigers dan op z’n minst hun vertrektijd hebben aangepast om de spitsen te mijden?
Die vraag is op basis van de beschikbare data iets lastiger te beantwoorden. Tijdens files en vertragingen detecteren meetpunten namelijk nooit de vraag van het verkeer (hoeveel voertuigen willen er van A naar B) maar slechts de capaciteit van de weg. De reden is eenvoudig: er kan niet meer verkeer passeren dan de capaciteit van de weg toestaat. Al willen er een miljoen auto’s van een weg gebruik maken, als de verwerkingscapaciteit bijvoorbeeld 1000 voertuigen per kwartier is, dan passeren er toch echt maar 1000 voertuigen per kwartier!
Onderstaande grafiek toont de intensiteiten in de ochtendspits. De lichtgekleurde staven betreffen de situatie vóór de afsluiting en de donker gekleurde tijdens de afsluiting. Dit zijn de intensiteiten ter hoogte van de eerder getoonde meetpunten.
Wat meteen opvalt is dat de donkere staven minder hoog zijn dan de lichtgedrukte staven. Dit komt doordat het verkeer dat eerst gebruik maakte van de A22 nu gebruik wil maken van de A9, maar deze zit al aan zijn capaciteit.
Verder is goed te zien dat de echte drukte (+/- 1000 voertuigen/kwartier) op de A9 een kwartier eerder begint en een half uur later is afgelopen. Is dat dan het bewijs dat een deel van de forensen inderdaad eerder is vertrokken om de spits te mijden en een ander deel juist later? Ja en nee-niet-helemaal. Dat de spits eerder begint, is inderdaad omdat een aantal forensen eerder vertrekt. Maar dat de spits langer duurt heeft óók te maken met de files: vertraagd verkeer zal immers later het meetpunt passeren. Dat de spits later dan normaal oplost kun je dus niet zonder meer op het conto van verstandige spitsmijders schrijven.
Complete beeld
Al met al is de gedragsverandering direct na de afsluiting van de Velsertunnel nog niet groots en meeslepend. Forensen vertrekken iets eerder van huis en mogelijk vertrekt een deel later. Maar we hebben bijvoorbeeld geen verschuiving naar OV of fiets kunnen vaststellen. Nu weten we dat gedragsveranderingen meestal op wat langere termijn plaatsvinden, dus er is gelukkig nog hoop. In een later stadium schetsen we het complete beeld!
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.