Hoe hard rijden we bij Code Rood?

Datablog | 08-01-2016 | Marthe Uenk-Telgen

Om maar met de deur in huis te vallen: we passen ons gedrag redelijk massaal aan. Op de ijzeldagen maandag 4 januari tot en met woensdag 6 januari 2016 bijvoorbeeld reed er op de Noord-Nederlandse snelwegen maar liefst 50 procent minder verkeer dan normaal. De gemiddelde intensiteit voor de zes rijkswegen in Friesland, Groningen en Drenthe bedroeg 600 motorvoertuigen per uur, waar 1200 normaal is.

Op de N33 van Assen naar Eemshaven was de invloed van de ijzel op het rijkswegenverkeersbeeld het grootst. Op deze toch al rustige snelweg reed van 4 tot en met 6 januari 75 procent minder verkeer dan gebruikelijk, slechts 115 motorvoertuigen per uur.

Inzoomen op Noordbroek-Appingedam

Maar goed, dat zijn gemiddelden over drie dagen. Wat zien we als we kijken naar de verschillen tussen de drie ijzeldagen? Wij hebben met behulp van NDW’s historische databank ingezoomd op het 13 kilometer lange traject tussen Noordbroek en Appingedam op de al genoemde N33. Beide richtingen hebben één rijstrook en de maximumsnelheid bedraagt er 100 km/u.

De gemiddelde intensiteit over de drie dagen bedroeg ongeveer 140 voertuigen per uur, maar op met name maandag was het verkeersbeeld eigenlijk nog betrekkelijk gewoon. Zelfs de gebruikelijke piek van ruim 600 voertuigen per uur in de ochtendspits (richting Noordbroek) en in de  avondspits (richting Appingedam) werd gehaald – zie figuur 1 en 2. Op dinsdag daarentegen zijn veel mensen wél thuis gebleven, waardoor de gemiddelde intensiteit zakte naar minder dan 100 voertuigen.

Vanwaar dat verschil? Op maandagochtend werd er met een Code Oranje gewaarschuwd voor respectievelijk ‘plaatselijk glad’ en ‘later op de dag verraderlijk glad’. Kennelijk interpreteren we dat vooral als ergens-anders-glad en pas-als-ik-weer-thuis-ben-glad en is het allemaal niet dreigend genoeg om de baas te bellen voor een vrije dag. Voor dinsdag werd echter een Code Rood afgekondigd. In combinatie met de ochtendjournaals vol verkeersongelukken én het feit dat iedere noordelijke wannabe-forens op zijn eigen tuinpad kon vaststellen dat het nu echt menens was, resulteerde dat in vele tientallen procenten minder verkeer op de weg.

Strooizout

Die extreem lage intensiteit op dinsdagochtend brengt ons trouwens op een ander interessant punt: werd het strooizout van die dag wel voldoende ingereden? Om daar iets over te kunnen zeggen, checken we de gemeten snelheden op dinsdag 5 januari. Zie figuur 3 en 4.

Goed te zien is dat de weggebruikers hun gedrag hebben aangepast aan de omstandigheden en dat de snelheid dus lager is dan gebruikelijk. Maar duidelijk is ook dat het op het traject richting Appingedam (figuur 4) ongeveer tot 12 uur duurt voordat de snelheid een min of meer stabiel beeld vertoont van 70 km/u. Ter vergelijking: op de nabij gelegen A7 wordt al vanaf 10 uur een min of meer stabiel niveau van 80 km/u gehaald (ook hier is een sterke daling in de snelheid zichtbaar, want de maximumsnelheid is er 130 km/u). Dit verschil tussen de A7 en de N33 wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat er op de N33 zó weinig voertuigen reden, dat het strooizout pas laat was ingereden. Dit vermoeden wordt bevestigd als we kijken naar de N33 maar dan richting Noordbroek (figuur 3). De snelheid was er rond 11 uur stabiel, maar in die richting rijdt tijdens de ochtendspits dan ook meer verkeer.