Over de appels en peren van de drukste weg in Nederland

Datablog | 08-05-2017 | Marthe Uenk-Telgen

Je hoeft geen verkeerskunde te hebben gestudeerd om te vermoeden dat het op de drie rijstroken van de A13 lang niet zo druk kan zijn als op, pak ‘m beet, de vijf rijstroken van de A2 tussen Amsterdam en Utrecht of die van de A4 tussen Amsterdam en knooppunt Burgerveen. Hoe komt het CBS dan toch tot z’n conclusie?

Statistisch juist

De rekenmeesters hebben de cijfers, zoals te verwachten van het oerdegelijke Centraal Bureau van de Statistiek, op zich goed berekenduit. Ze baseren zich bovendien op cijfers van het eveneens oerdegelijke NDW, dus daar kan het ook niet aan liggen (ja, ja). Het punt is alleen dat ze een lijstje hebben samengesteld dat statistisch correct is, maar verkeerskundig van nul en gener waarde. Het CBS berekent de gemiddelde intensiteit namelijk per wegnummer. Zo is er één gemiddelde bepaald voor de A13, de 17 kilometer van tussen Den Haag en Rotterdam. Dat klinkt nog redelijk. Maar bedenk dan dat er ook slechts één gemiddelde is becijferd voor de 217 kilometer lange A2 – voor het complete traject van Amsterdam tot en met Maastricht (en weer terug).

Tja. Dan ben je geen appels met peren aan het vergelijken, maar appels met een complete perenboomgaard. Want ga maar na. Die korte A13 ligt in de Randstad en komt daar ook niet uit. Allicht dat het daar vrij constant vrij druk is. De lange A2 loopt deels door de drukke Randstad, maar passeert net zo goed Boxtel, Weert en Echt – niet bepaald metropolen. Dat zorgt er ook voor dat de intensiteit op de A2 sterk uiteenloopt, van 30.000 voertuigen per dag tussen Kelpen-Oler en Grathem tot ruim 100.000 voertuigen tussen knooppunt Holendrecht en Abcoude. En dat maakt het gemiddelde uiteindelijk betekenisloos grijs.

De vraag is dan ook wat je aan de CBS-cijfers over rijkswegen hebt. Verkeerskundig in ieder geval niets, maar ook als beleidsmaker of gewone weggebruiker kun je toch maar weinig met intensiteiten die zijn opgehangen aan zoiets willekeurigs als de nummering van de weg.

Kan dat niet anders?

Verkeerskundig juist

Jazeker, het kan namelijk ook zoals verkeerskundigen dat al decennia doen. Eén mogelijkheid is om te kijken naar de intensiteiten op punten. Als je per se iets over trajecten wilt zeggen, is het bepalen van de intensiteiten tussen twee afslagen een goede keuze. Als we die laatste methodiek nemen en daarmee inzoomen op de A13, dan blijkt het stukje tussen Rijswijk en Delft-Noord het drukst, met 75.000 voertuigen op een gemiddelde werkdag. Dat is druk, maar fors minder dan de 100.000 op de A2 die we net al noemden.

Wat is volgens onze afslag-naar-afslag-methode dan écht het drukste stukje asfalt in Nederland? Uit dezelfde NDW-cijfers waar CBS zich op baseert blijkt dat in 2016 de A10 tussen Buitenveldert en De Nieuwe Meer met ruim 116.000 voertuigen op een gemiddelde werkdag het drukst was. Logischerwijs gevolgd door de tegenrichting. Nummer drie van de lijst is de A4 tussen Nieuw-Vennep en Hoofddorp met bijna 110.000 voertuigen op een gemiddelde werkdag. De A13 komt met z’n 75.000 niet in de top 10 voor. Zie ook onderstaand kaartje.

Wie weet passen de rekenmeesters van het CBS hun presentatie van de cijfers nog eens aan. Tot die tijd doen we er goed aan om steeds even te checken wat het CBS nu precies vergelijkt in haar lijstjes. Als dat nog steeds appels en peren zijn, weten wij verkeersprofessionals genoeg.